Türkiye Tohumcular Birliği(TÜRKTOB) Tarafından Organize Edilen Tohumculuk Sektörü İstişare Toplantısı Yapıldı

     

 

       BİSAB Yönetim Kurulu Başkanı ve Yönetim Kurulu üyeleri, Türkiye Tohumcular Birliği(TÜRKTOB) tarafından düzenlenen İstişare toplantısına katılım sağladı.

      Bolu- Abant’ta 3-5 Haziran 2022 tarihleri arasında yapılan toplantıya Türkiye Tohumcular Birliği(TÜRKTOB) ve Alt Birliklerinin Yönetim Kurulu üyeleri, Genel Sekreterleri, Tarım ve Orman Bakanlığı, TAGEM Genel Müdür Yardımcısı Dr. Yılmaz Boz, BÜGEM den Tohumculuk Daire Başkanı Sezgin Karadeniz, Tohumculuk Dairesi Birim Koordinatörleri L. Doğruyol, A. Şahin ve Dr. A. Onay da katılım sağlamıştır.
       Saygı duruşu ve İstiklal Marşımızın okunmasının ardından, Mart ayının ilk günü ebedi âleme yolcu ettiğimiz, BİSAB Kurucu Başkanı ve Yönetim Kurulu Üyesi aynı zamanda TÜRKTOB Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Vehbi ESER için hazırlatılan Video izlenilerek toplantıya başlandı. Video da Merhum Dr.Vehbi ESER’in meslek hayatı boyunca Bitki Islahı ve Tohumculuk alanında yaptığı işler ve özellikle de Yerli ve Milli tohumculuğun ülkemizde gelişmesi için gösterdiği olağanüstü gayretler vurgulandı, rahmet ve minnetle anıldı.
      Açılış konuşması; TÜRKTOB yeni Yönetim Kurulu Başkanı Savaş AKCAN tarafından yapıldı. TÜRKTOB Başkanı Savaş AKCAN, vefat eden TÜRKTOB önceki dönem Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Vehbi ESER’i anarak başladığı konuşmasında, Türkiye Tohumcular Birliğinin, Alt Birlikleriyle birlikte tarım sektörü içinde çok büyük bir güç olduğunu belirtti.
Türkiye Ziraat Odaları Birliğinden sonra kendine has bir kanunla kurulmuş, üyeliği zorunlu olan, kamu kurumu niteliğinde ikinci meslek örgütünün TÜRKTOB olduğuna işaret eden Başkan AKCAN, ‘’Bu büyük gücü, sektörümüz, tarımımız ve ülkemiz için çok daha iyi nasıl kullanırız” sorusunun cevabını aramak için bir araya gelindiğini belirtti. ‘’Tohumculuk Kanunu’nun ve TÜRKTOB’un amacı; kanun koyucu ile sektörümüzün arasındaki ilişkiyi kuvvetlendirerek, sorunlara daha hızlı ve uygulanabilir çözümler üretmek.’’ Olduğunu vurguladı. 
      Tarım sektörü içinde en başarılı alanın tohumculuk olduğunu kaydeden AKCAN, ‘’Tohumculuk özel sektörünün ile temsilcisi olan TÜRKTOB’un gayretleri devletin desteği ile birleşince üretimde kendine yeterli, 2018 yılından itibaren dış ticaret fazlası vermeye başlayan, 2021 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranının %130’a çıktığı, 121 ülkeye tohum ihraç eden bir sektör haline geldik. Bu, bizim devletin desteklerini amacına uygun ve etkili şekilde kullandığımızın bir göstergesidir.’’ ifadelerini kullandı.
       ’’Mevzuatlardaki eksikliklerin giderilmesi gerekiyor. Tohum sanayicilerimizin ve dağıtıcılarımızın KOBİ kapsamına alınarak desteklenmesini istiyoruz. AR-GE başta olmak üzere destekleme politikalarında nitelik ve nicelik açısından yaşadığımız sorunların çözülmesi, millî çeşitlerin üretim ve kullanımına daha çok destek verilmesi, sertifikalı tohumların yaygınlaştırılması, firmalarımıza ürünlerinin tanıtımı ve pazarlanması için daha çok destek olunması, ihracat teşviklerinin atması ve tohum yetiştiricisi çiftçilerimize ayrıca destek verilmesi önemli taleplerimiz arasındadır.
Bunların hepsi gerçekçi, yolu-yöntemi belli, gelişmiş ülkelerde uygulanan politikalardır. 150 yıl önce tohumculuk endüstrisini kurmuş ülkelerle yarış yapıyoruz. Bu konularda Tarım ve Orman Bakanlığı ile daha çok iş birliği yapmak istiyoruz. ’’ diyerek sözlerine devam eden AKCAN, ‘’tohumculuk sektörünün daha fazla kâr etmek amacıyla çalışmadığını’’ belirtti.
      BÜGEM, Tohumculuk Daire Başkanı Sezgin KARADENİZ ise ‘’Tarım ve Orman Bakanlığı olarak TÜRKTOB ve Alt Birlikleriyle çok sayıda çalışma yaptıklarını ve proje uyguladıklarını kaydetti:
      Yurt içi tohumluk üretim kapasitesini geliştirmek, ihtiyacımızı yurt içinden karşılamak ve özel sektörün hâkim olduğu millî bir tedarik sistemi kurmak ve güçlendirmek bakanlık olarak temel politikamızdır. Tohumculuk sektörünü desteklemeye devam edeceğiz. Uluslararası rekabet gücüne sahip, teknoloji ve bilgi transfer eden bir tohumculuk sektörüne öncülük etmek istiyoruz. Tarım ve Orman Bakanlığı olarak tescil ve tohum sertifikasyon test müdürlüklerinin alt yapılarını güçlendiriyoruz. Kendi ürettikleri tohumları kendi laboratuvarlarında analiz ederek sertifikalandırmak isteyen kuruluşlara yetki devri çalışmalarımız devam ediyor. 259 firmaya ‘’Özel Sektör Tarımsal Araştırma Kuruluşu’’ yetkisi verildi. 81 ilimizde sayıları bini aşan kontrolörlerimizle hizmet veriyoruz. Bugüne kadar 1924 çeşit koruma altına alındı. 2005 yılından bu yana sertifikalı tohumluk kullanan çiftçilerimizi, 2008 yılından itibaren de sertifikalı tohumluk üreten firmalarımızı destekliyoruz. Bugüne kadar toplam 3,4 milyar TL ödeme yapıldı. Üyesi olduğumuz uluslararası kuruluşların çalışmalarını yakından takip ediyoruz.
      Tohumculukta ihtiyacımızın büyük bölümünü kendimiz karşılayabiliyoruz. Sertifikalı tohumluk  üretiminde 1 milyon 300 bin tonu aştık.  Tohumda ihracatın ithalatı karşılama oranı %90’larda. Süs bitkileri ve fidanda ise net ihracatçıyız. Zaman zaman sizlerin de dile getirdiği gibi tohumculuk mevzuatımızın güncelleme zamanı  geldi. Bu konuda TÜRKTOB ve Alt Birlikleriyle çalışmalarımız devam ediyor.’’ diyerek sözlerini tamamladı.
      Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdür Yardımcısı Dr. Yılmaz BOZ, ‘’Bakanlığın 49 adet araştırma enstitüsünde araştırma - gelişme (AR-GE) çalışmalarını çok geniş çapta sürdürdüğüne ve dünyaya AR-GE satacak konuma geldiklerine işaret etti.
Dr. Yılmaz BOZ sözlerine özetle şöyle devam etti; 2 bine yakın AR-GE çalışanımız var, toplam 6 bin 500 kişi ile bu çalışmalarımızı yürütüyoruz. Son 10 yılda tarla bitkilerinde 780 adet çeşit geliştirildi. Bahçe bitkilerinde de geliştirilen 210 çeşit var. Artık bahçe bitkilerinde de ıslahçı hakkı alınmaya başlandı. Yerli çeşitlerle üretim yaygınlaşıyor. Yerli çeşitleri desteklemeye devam edeceğiz. Hem iklim değişikliğinin etkilerine hem de yeni hastalık ve zararlılara karşı dayanıklı çeşitlerin ıslahı hız kazandı. Subtropik bitkilerin yanında artık tropik bitkileri de yetiştirmeye başladık.’’dedi
      Açılış konuşmalarının ardından Alt Birliğimiz (BİSAB) ve TÜRKTOB’a bağlı diğer Alt Birlikler; çalışmalarını, temsil ettikleri sektörün son durumunu, sorunlarını ve çözüm önerilerini, TÜRKTOB’dan ve Tarım ve Orman Bakanlığından beklentilerini içeren sunumlar yapıldı.

Alt Birliğimiz Genel Sekreteri IŞIK; Tohumculuğun temel taşının başlangıç noktasının Bitki Islahı olduğunu vurgulayarak yüksek verimli, kaliteli, hastalık ve zararlılara dayanıklı çeşitlerin geliştirilmesinin ancak Bitki Islahı ile mümkün olacağını yerli ve milli çeşitlerin geliştirilmesinin önemli olduğunu belirtti. Klasik ve modern ıslah yöntemlerini kullanarak, biyoteknolojik yöntemlerden faydalanarak güçlü ve milli  ıslah programları ile marka çeşitler geliştirerek uluslararası alanda söz sahibi olmamızın gerektiğini belirtti.

IŞIK, BİSAB’ın son bir yılda yaptığı faaliyetlerinden özetle bahsederken: 11 Mayıs Bitki Islahçıları Günü,  Bitki Islahı Kursları, Ziraat Fakülteleri Son Sınıf Öğrencileri Arasında  Makale Yarışması, Üyelerle Toplantılar, Yayınlar (Kitap, Dergi, Broşür vb.), Ulusal ve Uluslararası Toplantılar (Kongre, Çalıştay, Panel vb.), Alt Birlik tarafından yapılan yayınlara biraz daha geniş değindi “Üyelerimizin mesleki bilgi ve görgülerini geliştirmek üzere konferans, panel, kurs, seminer ve benzeri eğitim faaliyetlerinde bulunmak, kitap ve süreli yayınlar hazırlamak veya hazırlatmak” ın BİSAB’ın kanunla belirtilen temel görevlerinden birisi olduğunu vurguladı.

Antalya 21-25 Kasım 2022 tarihlerinde düzenlenecek TÜRKTOB dahil tüm Alt Birliklerimizin Düzenleme Kurulunda yer aldığı IV. Uluslararası Bitki Islahı Kongresi yapılacağını belirten IŞIK bu Kongre sadece BİSAB’ ın değil TÜRKTOB ve Alt Birliklerin, KAMU ve ÖZEL sektörün müşterek kongresidir. Buradan yüz akı ile çıkılmasının ülkemiz açısından önemli olacağını belirterek BİSAB’ın bütçe imkanları sınırlı olduğunu yapılacak her türlü teknik ve maddi desteğe açık olduklarını ve bu konuda yapılacak önerilerin her zaman değerlendirileceğini belirtti.

Sunumlardan sonra genel değerlendirme toplantısına geçildi.
***
      TÜRKTOB Yönetim Kurulu Başkanı Savaş AKCAN, genel değerlendirme toplantısının başında, ilk bölümde mevzuatın güncellenmesi, Tarım ve Orman Bakanlığı ile daha çok istişarede bulunulması ve TÜRKTOB ile bünyesindeki Alt Birliklerin daha yoğun iş birliği içinde olması konularının ön plana çıktığını belirtti. Mevzuat güncellenmesi konusunda Tarım ve Orman Bakanlığı ile TÜRKTOB ve Alt Birlik teknokratlarının daha yoğun bir çalışma içine girmesi gerektiğini vurgulayan Akcan ayrıca temmuz ayında Türk ve Özbek tohumcularını Özbekistan’da bir araya getireceklerini ifade etti.
      Yerel yönetimlerin hibe olarak, tohum, fide, fidan ve süs bitkisi dağıtmasının siyasi bir faaliyet olduğuna işaret eden Akcan, ‘’ Bundan hepimiz rahatsızız. En çok Tohum Dağıtıcıları Alt Birliği (TODAB) üyesi bayilerimiz olumsuz etkileniyor. TODAB bu sorunun çözülmesi için çalışmalar yapıyor. Belediyeler ve diğer yerel yönetim birimleriyle de konuşuyoruz fakat elimizde bir yetkimiz yok. Sadece dağıtım değil, üretim yapan belediyeler de var. Herkes kendi işini yapmalı.’’ dedi.
      Sektörde ara eleman eksikliğinin gündeme gelmesi üzerine Başkan AKCAN, Meslek liselerinin tarım bölümleri tercih edilmiyor. Örneğin Yalova gibi ekonomisi içinde süs bitkilerinin çok önemli yer tuttuğu bir yerde, meslek lisesinin ilgili bölümüne bir öğrenci bile başvurmadı. SÜSBİR üyesi işletmelerimiz asgari ücretin 1,5 katı başlangıç maaşıyla istihdam garantisi vermesine rağmen talep edilmiyor dedi.
      Bu bölümde söz alan Tohumculuk Daire Başkanı Sezgin KARADENİZ, mevzuat yenileme çalışmalarının devam ettiğinin altını çizdi. Kayıt dışılıkla mücadele için birliklerden daha çok destek isteyen KARADENİZ, tohumluk kontrolörlüğü konusunda yetki devri çalışmalarının pilot bölge düzeyinde başlayabileceğine işaret etti.
Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdür Yardımcısı Dr. Yılmaz BOZ ise kamu yatırımları için sökülen ağaçların ekonomik olarak değerlendirilebilmesi konusunda sektörle aynı fikirde olduğunu belirtti. BOZ, mesleki eğitim konusunda ise Tarım ve Orman Bakanlığının da içinde olduğu daha eş güdümlü bir çalışma yapılması ve BİSAB ile Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğünün (TAGEM) ayrı ayrı düzenlediği bitki ıslahı kurslarının birlikte organize edilmesinin düşünülmesi gerektiğini ifade ederek, TSÜAB’ın da TAGEM ile ortak eğitim verebileceğini kaydetti.
      Bitki Islahçıları Alt Birliği (BİSAB) Yönetim Kurulu Başkanı ve TÜRKTOB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Selami YAZAR birlikteliklerinin daha da güçlenmesini, sektörün ve Alt Birlik üyelerinin değişen taleplerinin karşılanması için her alanda daha hızlı olunmasını tavsiye etti.
      BİSAB Başkanı YAZAR, Bitki ıslahı bu işin lokomotifidir. Bu nedenle AR-GE’yi daha çok gündeme getirmemiz gerekiyor. Islah projelerine daha çok kaynak aktarmalıyız. Firmaların AR-GE çalışmalarına destek olacak alt yapı yatırımlarını gündeme getirmeliyiz. Nitelikli eleman yetiştirmekten başlayarak, en son teknolojiyi kullanan AR-GE merkezlerine kadar giden ortak bir planlama yapılmalı. Türkiye olarak kendimize yeterli olmamız çok önemli ama amacımız yakın coğrafyamız başta olmak üzere diğer ülkelerin gıda güvencesine ve güvenliğine katkıda bulunmak olmalı. Bu misyona yönelik teknolojileri ve çeşitleri geliştirecek potansiyel fazlasıyla var. Teknolojiniz yoksa birilerine bağımlı kalırsınız. Pandemi ve savaş bunu bize bir kez daha gösterdi. Ortak paydamızı bu yönde büyütmemiz gerektiğini belirtti.

Toplantı diğer Alt Birlik Başkanlarının ve diğer katılımcıların görüşlerinin istişare edilmesinin ardından TÜRKTOB Yönetim Kurulu Başkanı Savaş AKCAN’ın teşekkür konuşmasıyla sona erdi.